Ngày 17 / 02 / 2010 – Tăng huyết áp tỏ ra là dấu hiệu báo trước tiến triển của sa sút tâm thần ở người cao tuổi có suy giảm chức năng thi hành nhưng không rối loạn chức năng ghi nhớ. Kiểm soát tăng huyết áp ở những đối tượng này có thể làm giảm, ước lượng 50% bệnh nhân theo dõi trong 5 năm tiến triển sa sút tâm thần. Kết quả nghiên cứu này được đăng trên tạp chí Archives of Neurology tháng 2 / 2010 của hai Bs Shahram Oveisgharan và Vladimir Hachinski Trường ĐH Western Ontario in London Canada.
Rối loạn nhận thức
Tăng huyết áp ở tuổi trung niên được nhận định như một yếu tố nguy cơ tiến triển sa sút tâm thần. Tuy nhiên trong trường hợp so sánh suy giảm nhận thức nhẹ với sa sút tâm thần thì sự tách biệt yếu tố nguy cơ trên có thể thiếu chân thực, ví dụ trong như chức năng ghi nhớ và chức năng thi hành. Tăng huyết áp là một nguy cơ lớn trong các bệnh mạch máu não và suy giảm nhận thức do nguyên nhân mạch máu, và cần công nhận rằng phạm vi rối loạn nhận thức có thể là yếu tố chủ yếu xác định sự liên quan giữa tăng huyết áp và suy giảm nhận thức.
Kết quả phân tích này sử dụng số liệu của Nghiên cứu sức khỏe và người cao tuổi Canada theo phương pháp đoàn hệ trên 990 người cao tuổi (trung bình 83) có suy giảm nhận thức nhưng không sa sút tâm thần. Trong thời gian theo dõi 5 năm, tăng huyết áp ở những bệnh nhân này không xảy ra sa sút tâm thần; 55.5% bệnh nhân cao huyết áp so với 64.2% bệnh nhân cao huyết áp không tiến triển sa sút tâm thần. Tương tự, không có sự khác biệt giữa tỷ lệ sa sút tâm thần ở nhóm bệnh nhân chỉ có rối loạn chức năng ghi nhớ hoặc có cả rối loạn chức năng thi hành.
Trái lại, trong số bệnh nhân chỉ có rối loạn chức năng thi hành, tăng huyết áp có liên quan với tăng nguy cơ tiến triển sa sút tâm thần. Tổng cộng, 57.7% bệnh nhân có huyết áp cao và rối loạn chức năng thi hành tiến triển tới sa sút tâm thần so với 28% bệnh nhân có rối loạn chức năng thi hành nhưng không cao huyết áp.
Từ ảnh hưởng tới nguyên nhân
Các phát hiện này không có gì ngạc nhiên vì gánh nặng chủ yếu của tổn thương mạch máu (do cao huyết áp)ở vùng não điều chỉnh chức năng thi hành. Theo Bs Hachinski, điều trị cao huyết áp với các phương pháp tâm lý trị liệu và thuốc men nghĩa là có thể giúp phòng ngừa hay làm chậm lại tiến trình sa sút tâm thần ở bệnh nhân có rối loạn chức năng thi hành. Cần phải thay đổi tư duy về suy giảm nhận thức sớm hay trễ ở người cao tuổi từ yếu tố tin tưởng chẩn đoán loại trừ tới các loại số liệu có nguồn gốc thực tế, và từ ảnh hưởng tới nguyên nhân./.
Bs Phạm Văn Trụ PG Đ Bv Tâm thần Tp Hồ Chí Minh.
Theo Ts Emma Hitt. Hypertension May Predict Dementia in Older Adults With Certain Cognitive Deficits. Medscape Medical News.
