CHỨNG CỨ ỦNG HỘ ĐIỀU TRỊ NGHIỆN OPIOID BẰNG THAY THẾ METHADONE VÀ BUPRENORPHINE

125
Trong bài báo tổng hợp trên Tạp chí Psychiatric Services ngày 5/2/2014 cho thấy chứng cứ mạnh mẽ xác nhận hai phương pháp sử dụng Methadone và Buprenorphine trong điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện mang lại nhiều lợi ích điều trị.

Theo Ts Cindy Thomas và cs Trường ĐH Brandeis, buprenorphine kết hợp naloxone chứng minh tác động tốt, hiệu quả cao trong điều trị duy trì và tránh sử dụng các chất dạng thuốc phiện bất hợp pháp khác. Buprenorphine có thể an toàn hơn Methadone đối với người nghiện mang thai và trẻ sơ sinh.

Tại Hoa Kỳ, quy trình sử dụng buprenorphine có thể tốt hơn từ khi bác sĩ chuyên khoa được phép kê toa tại phòng mạch thay vì chỉ được dùng trong các trung tâm điều trị đặc biệt như đối với Methadone.

Theo Ts Catherine Fullerton và cs, sử dụng Methadone cũng giảm việc dùng các chất dạng thuốc phiện bất hợp pháp trong thời gian điều trị duy trì. Chứng cứ hiệu quả điều trị của Methadone trên tỷ lệ tử vong, nguy cơ lây nhiễm HIV và hoạt động phạm tội ít mạnh mẽ nhưng vẫn rõ ràng. Tuy nhiên, methadone có một số tác dụng phụ như ức chế hô hấp và loạn nhịp tim.

Các tác giả lưu ý cả hai quy trình điều trị methadone và buprenorphine đều hiệu quả nếu kết hợp phương pháp tâm lý trị liệu. Với sự tài trợ của SAMHSA, sau khi tổng hợp dữ liệu, các tác giả kết luận các nhà quản lý chính sách y tế nên mở rộng phạm điều trị nghiện duy trì bằng methadone và buprenorphine.

Tại Tp Hồ Chí Minh, chương trình điều trị nghiện bằng Suboxone đang được xúc tiến với sự giúp đỡ của Chính phủ Pháp tại Phòng khám Methadone quận Gò Vấp. Biệt dược Suboxone gồm buprenorphine kết hợp naloxone với tỷ lệ đã được nghiên cứu trước, dùng ngậm dưới lưỡi với mục tiêu ngăn ngừa ngộ độc do quá liều.

Tiến hành từ năm 2008, hiện nay Chương trình điều trị nghiện miễn phí bằng Methadone thay thế đang điều trị gần 2,000 bệnh nhân. Hiệu quả rất rõ ràng đối với những bệnh nhân tuân thủ điều trị. Đặc biệt đối với nhiều bệnh nhân HIV, chỉ số CD4 tăng dần và cải thiện sức khoẻ và có thể làm được những công việc có thu nhập phù hợp trong gia đình. Chưa xảy ra trường hợp quá liều methadone, tuy nhiên vẫn còn một số bệnh nhân dùng thêm heroin, đặc biệt là các chất ma tuý tổng hợp bất hợp pháp mà không lường trước những tổn hại não bộ nặng nề với các biểu hiện rối loạn tâm thần.

Vấn đề sử dụng heroin hoặc các chất ma túy tổng hợp trong thời gian duy trì liều cần được xem xét một cách khách quan, có thể do liều Methadone chưa phù hợp và điều này phụ thuộc vào chuyên môn trong tương tác thuốc và kỹ năng thực hành lâm sàng trong đánh giá hội chứng cai (COWS) của bác sĩ. Tiếp theo, có thể là ý tưởng “thích được phê, đã thèm” của người nghiện. Nhiều bệnh nhân ít tuân thủ cho biết nếu có tiền và kiếm được tiền là khó có thể ngăn cản ý tưởng trên và do đó khó ngăn cản các tệ nạn liên quan. Như vậy có nghĩa là người nghiện chưa có ý tưởng thúc đẩy thay đổi động cơ nghiện từ nhân viên y tế, xã hội trong đó có việc tránh kỳ thị, tạo điều kiện học nghề và việc làm cho đời sống tiếp theo của người nghiện.

Bs Phạm Văn Trụ Trường Nhóm hỗ trợ chuyên môn Chương trình Methadone Tp Hồ Chí Minh.

Tham khảo: Strong Evidence Said to Support Opioid-Addiction Treatment With Methadone, Buprenorphine. Psychiatric News. Wednesday, February 5, 2014.