Các thuốcdùng điều trị giai đoạn sớm của bệnh sa sút tâm thần Alzheimer ( Alzheimer’s Disease) có thể giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và tử vong. Đây là kết quả một nghiên cứu của trên 7,000 bệnh nhân (BN) AD ở Thụy-điển trong thời gian hơn 3 năm. Nguy cơ nhồi máu ở những BN AD dùng thuốc ức chế cholinesterase (cholinesterase inhibitors = ChEIs) thấp hơn 38%, nguy cơ tử vong do nguyên nhân bệnh tim mạch như đột quỵ giảm 26% và giảm 36% nguy cơ tử vong vì bất cứ nguyên nhân nào so với nhóm BN AD không sử dụng ChEIs.
Tỷ lệ nguy cơ đột quỵ và nguy cơ tử vong thấp nhất ở BN dùng ChEIs liều cao là 65 % và 46 % so với BN AD không dùng loại thuốc này.
Bệnh Alzheimer không thể chữa khỏi, nhưng là bệnh liên quan đến sự hư hoại tế bào thần kinh não bộ và là nguyên nhân phổ biến nhất của sa sút tâm thần. Hiện tại một số ChEIs điều trị AD như donepezil (Aricept), galantamine (Razadyne, Remenyl) và rivastigmine (Exelon) có thể làm giảm nhẹ triệu chứng và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh ở giai đoạn sớm hoặc giai đoạn bệnh chưa nặng. Các nghiên cứu trước đây cho biết các loại thuốc trên có hiệu quả trên thân kinh thực vật như kiểm soát nhịp tim và có thể có đặc trưng chống viêm.
Đây mới chỉ là kết quả nghiên cứu đầu tiên về ChEIs giảm nguy cơ đột quỵ và tử vong do bệnh tim mạch với bất cứ nguyên nhân nào. Không thể nói sử dụng ChEIs là nguyên nhân giảm nguy cơ mà chỉ là nguyên nhân kết hợp giảm các nguy cơ trên.
Cần có một phân tích kết quả nghiên cứu thử nghiệm kiểm soát lâm sàng ngẫu nhiên mới có thể là cơ sở khuyến cáo sử dụng các loại thuốc trên với mục đích giảm nguy cơ đột quỵ và tử vong.
Thực tế, với cơ cấu dân số đang thay đổi, tỷ lệ người cao tuổi đến khám tại Bv tâm thần tăng dần và được chẩn đoán sa sút tâm thần Alzheimer ngày càng nhiều. Các loại thuốc trên cũng được cung cấp đầy đủ, trong đó có các dạng sử dụng thuận tiện hơn trong chăm sóc bệnh nhân AD. Nên đi khám sớm khi phát hiện các biểu hiện đơn giản như không thể hoàn thành công việc trong ngày, lúc nhớ lúc không, đặc biệt không nhớ những “dặn dò mới” của con cháu, hay la lối hờn giận, v.v… và cả những dấu hiệu của suy giảm nhận thức nhẹ ( Mild Cognitive Impairment = CMI). Ba loại thuốc donepezil (Aricept), galantamine (Razadyne, Remenyl) và rivastigmine (Exelon) được các bác sĩ chuyên khoa lựa chọn sử dụng khá phổ biến tại Bv Tâm thần Tp Hồ Chí Minh.
Phạm Văn Trụ Bs CK II PGĐ Bv TT Tp HCM.
Theo Robert Preidt. Alzheimer’s drugs may benefit heart, study finds. Wednsday, June 5, 2013. Source: European Heart Journal, news release, June 4, 2013.
